Trump Yönetimi, Suudi Arabistan’a 100 Milyar Dolarlık Silah Paketi Teklif Edecek
ABD Başkanı Donald Trump, mayıs ayında Orta Doğu ziyareti kapsamında Suudi Arabistan’ı da ziyaret etmeye hazırlanırken, Trump yönetiminin Riyad yönetimine değeri 100 milyar doların üzerinde bir silah paketi teklif etmeyi planladığı iddia edildi. Reuters haber ajansının konu hakkında doğrudan bilgi sahibi olan altı kaynağa dayandırdığı habere göre, teklif, Trump’ın ülkeye ziyareti sırasında kamuoyuna duyurulacak. Trump’ın selefi Joe Biden’ın yönetimi, İsrail-Suudi Arabistan ilişkilerinin normalleşmesi kapsamında Riyad ile savunma anlaşması yapmak istemiş, fakat çabalarında başarısız olmuştu.
İlişkimiz Hiç Olmadığı Kadar Güçlü
Biden yönetiminin Suudi Arabistan’a yaptığı teklif, ülkenin Çin’den silah alımını durdurması ve Pekin’in ülkedeki yatırımlarını sınırlamasının karşılığında Suudi Arabistan’a daha gelişmiş ABD yapımı silahlara erişim sağlanmasını öngörüyordu. Reuters, Trump yönetiminin teklifinin benzer gereklilik ve şartları içerip içermediğinin tespit edilemediğini aktardı. ABD’li bir savunma yetkilisi, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Suudi Arabistan Krallığı ile olan savunma ilişkimiz, Başkan Trump’ın liderliğinde hiç olmadığı kadar güçlü. Savunma alanındaki işbirliğimizi devam ettirmek bu ortaklığın önemli bir unsuru; savunma ihtiyaçlarını ele almak için Suudi Arabistan ile birlikte çalışmayı sürdüreceğiz.”
Pakette Neler Var?
Trump, ilk döneminde Suudi Arabistan’a silah satışının ABD’de istihdam için iyi olduğunu savunmuştu. Reuters’a konuşan kaynaklardan ikisi, Lockheed Martin şirketinin Riyad’a aralarında C-130 nakliye uçağının da olduğu bir dizi gelişmiş silah sistemi tedarik edebileceğini söyledi. Bir kaynak ise firmanın füze ve radar da sağlayabileceğini anlattı. Eski adı Raytheon Technologies olan RTX Corp şirketinin de pakette önemli bir rol oynaması bekleniyor. Pakette diğer önde gelen ABD’li savunma tedarikçileri Boeing, Northrop Grumman ve General Atomics’in de rol oynaması öngörülüyor. Ajansa konuşan tüm kaynaklar “meselenin hassasiyeti” dolayısıyla isimlerini vermeyi reddederken, Lockheed Martin’den bir sözcü, yabancı askeri satışların “hükümetler arası işlemler” olduğunu söyledi. Reuters, anlaşmalardan ne kadarının yeni olduğunu da tespit edemediğini belirtti. İki kaynak, bazılarının üzerinde bir süredir çalışıldığını anlattı. Üç kaynağın verdiği bilgiye göre, savunma şirketlerinden çok sayıda yönetici bir heyetin parçası olarak bölgeyi ziyaret etmeyi değerlendiriyor.
ABD, Silah Satışına Dair Tavrını Yumuşatıyor
Trump, 2017 yılında da Suudi Arabistan’a yaklaşık 110 milyar dolarlık satış teklifinde bulunmuştu. 2018 yılı itibarıyla 14.5 milyarlık kısmının tedariki başlamış ancak gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin ardından Kongre söz konusu satışları sorgulamaya başlamıştı. 2021 yılında, Biden yönetimi sırasında Kongre, Kaşıkçı cinayeti ve Yemen’deki savaş dolayısıyla Riyad’a silah satışını yasaklamıştı. Biden yönetiminin tavrı, 2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşının küresel petrol tedarikini etkilemesinin ardından yumuşamıştı. ABD, 2024 yılında saldırı silahlarının satışına yönelik yasağı kaldırmıştı. Üç kaynak, Riyad’ın yıllardır ilgilendiği F-35 savaş uçakları konusunda olası bir anlaşmanın konuşulmasının da beklendiğini söyledi ancak Trump’ın ziyareti sırasında bir anlaşma imzalanması şansının düşük olduğunu ifade etti.
